Belastingcontrole

De Belastingdienst heeft op grond van de AWR vergaande controlebevoegdheden om informatie op te vragen. De inspecteur kan deze informatie opvragen via een vragenbrief, een boekenonderzoek of een zogeheten derdenonderzoek. Daarnaast kan een inspecteur een bedrijfsbezoek afleggen zoals bijvoorbeeld een waarneming ter plaatse.

Dergelijke onderzoeken kunnen ingrijpend zijn en vragen oproepen zoals waar liggen de grenzen bij informatieverzoeken? Ben ik verplicht om mee te werken? Wat kan de Belastingdienst met de informatie doen? En hoe te reageren op de vragenbrief? Voor deze vragen kunt u terecht  bij Vierhoff Advocaten. Wij begeleiden u bij de voorbereiding van en de communicatie met de Belastingdienst rondom de belastingcontrole. Daarbij ondersteunen wij cliënten in elke fase: van voorbereiding en het overleg met de Belastingdienst, het eventueel maken van afspraken over de informatieverstrekking tot het voeren van procedures over het al dan niet dienen te verstrekken van informatie.

Op grond van artikel 47 AWR is de belastingplichtige desgevraagd verplicht informatie te verstrekken die voor de eigen belastingheffing van belang kan zijn. Daarnaast kan de inspecteur een belastingplichtige verzoeken boeken, bescheiden en andere gegevensdragers of de inhoud daarvan, beschikbaar te stellen.

In een vragenbrief verzoekt de inspecteur om informatie of documenten die mogelijk relevant zijn voor de belastingheffing. Een vragenbrief van de Belastingdienst lijkt vaak onschuldig, maar kan een opmaat zijn naar een uitgebreider onderzoek. Het is belangrijk om te weten dat de inspecteur niet onbeperkt informatie mag opvragen. De gevraagde informatie moet relevant kunnen zijn voor de eigen belastingheffing. Voorts is de inspecteur gebonden aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. De vragen dienen duidelijk en specifiek te zijn. Fishing expeditions – het breed opvragen van informatie in de hoop iets te vinden – zijn niet toegestaan.

Bijstand bij het informatieverstrekkingsproces kan van belang zijn, omdat het niet (tijdig) voldoen aan een informatieverzoek grote gevolgen kan hebben. Indien de inspecteur meent dat u niet aan uw informatieverplichtingen heeft voldaan, kan hij een informatiebeschikking afgeven (art. 52a AWR). Ook kan de inspecteur het nakomen van de informatieverplichtingen in een civiele procedure afdwingen. Daarbij komt dat het niet voldoen aan de informatieverplichting ook een strafbaar feit is (art. 68/69 AWR).

Het waarborgen van de positie en belangen van de belastingplichtige of van een derde tijdens een controle is dan ook cruciaal. Wij begeleiden cliënten vanaf het allereerste contact met de Belastingdienst. Vierhoff Advocaten legt u uit wat uw rechten en  verplichtingen zijn. Wij beoordelen of de gestelde vragen juridisch toelaatbaar zijn en helpen u bij het zorgvuldig formuleren van uw antwoorden. Ook zorgen wij ervoor dat de inspecteur zich aan de ’spelregels’ houdt. Dat betekent onder andere dat alleen vragen behoeven te worden beantwoord die van belang kunnen zijn voor de eigen belastingheffing en dat geen fiscale adviezen (fair play-beginsel) en/of verschoningsgerechtigde documenten en informatie wordt verstrekt aan de inspecteur. Ook toetsen wij of de inspecteur zorgvuldig en rechtmatig te werk gaat en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur niet schendt. Onze inzet is altijd gericht op controle, beheersing van risico’s en het voorkomen van verdere escalatie – tenzij dat onvermijdelijk is. Dan zorgen wij dat u sterk staat.

De inspecteur kan op grond van artikel 47 en 52 AWR een boekenonderzoek instellen. Een boekenonderzoek is een controle van de door u ingediende aangifte(n) en de administratie. Een boekenonderzoek wordt altijd van tevoren aangekondigd en kan op locatie (bij u op kantoor), maar ook op afstand, bijvoorbeeld digitaal, plaatsvinden.

Tijdens dat onderzoek toetst de Belastingdienst de administratie op juistheid en volledigheid ten behoeve van de controle van de ingediende aangiften. Dit kan een ingrijpend proces zijn met mogelijke gevolgen voor meerdere belastingjaren en belastingmiddelen. Wanneer de Belastingdienst een boekenonderzoek aankondigt, is dat niet vrijblijvend. De uitkomsten kunnen leiden tot correcties, omkering en verzwaring van de bewijslast, boeten of zelfs een strafrechtelijk onderzoek. Voor ondernemers is het cruciaal om het onderzoek vanaf het begin strategisch te benaderen en deskundige bijstand in te schakelen.

Vierhoff Advocaten begeleidt ondernemers bij elk aspect van een boekenonderzoek.  Onze advocaten hebben jarenlange ervaring met boekenonderzoeken. Wij zorgen voor een zorgvuldige voorbereiding, adviseren welke informatie verplicht gedeeld moet worden en bewaken de grenzen. Tijdens het onderzoek zijn wij het aanspreekpunt voor de inspecteur, beoordelen wij zijn bevindingen kritisch en verdedigen wij uw standpunten in eventuele procedures. Onze inzet is gericht op het minimaliseren van risico’s en het voorkomen van nadelige gevolgen.

Tijdens een controle zorgen wij ervoor dat de inspecteur zich aan de ‘spelregels’ houdt. Dat betekent onder andere dat de reikwijdte van het onderzoek kritisch wordt bekeken en dat geen fiscale adviezen (fair play) en/of verschoningsgerechtigde documenten en informatie worden verstrekt aan de inspecteur. Ook toetsen wij of de inspecteur zich houdt aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.

Wij begeleiden de gesprekken met medewerkers van de Belastingdienst en interpreteren de bevindingen van de fiscus kritisch. Indien nodig zorgen wij voor een inhoudelijke reactie of het opstellen van een contra-expertise. Ook beoordelen wij of (aangekondigde) correcties juridisch houdbaar zijn en welke verdedigingsstrategie het beste past in de situatie.

Een derdenonderzoek is een belastingcontrole waarbij de inspecteur geen informatie opvraagt bij de belastingplichtige zelf, maar bij een derde partij – bijvoorbeeld een leverancier, zakelijke relatie, boekhouder, adviseur of accountant.  De inspecteur vraagt bij een derdenonderzoek gegevens op die van belang kunnen zijn voor de belastingheffing van de belastingplichtige. Denk bijvoorbeeld aan facturen, overeenkomsten, correspondentie met de belastingplichtige en andere administratieve stukken. Deze bevoegdheid van de inspecteur is neergelegd in artikel 53 AWR.

In de praktijk zien we dat deze controlebevoegdheid meestal wordt ingezet wanneer de belastingplichtige zelf géén, onjuiste of onvoldoende informatie heeft verstrekt aan de inspecteur. De belastingplichtige zelf weet meestal niets van het derdenonderzoek af. Bij een derdenonderzoek wordt met regelmaat tegen de derde verteld dat hij over het verzoek geen contact mag hebben met de belastingplichtige zelf (art. 67 AWR).  Ten onrechte menen wij.

Ook de belastingadviseur, boekhouder of de accountant van de belastingplichtige kan met een derdenonderzoek te maken krijgen. Vaak wordt in die situaties verzocht om inzage in de integrale correspondentie. Hierbij kunnen allerlei discussies optreden over onder meer de reikwijdte van het informele verschoningsrecht / fair play-beginsel. In een zogenoemde kostenvergoedingsbeschikkingsprocedure kan de rechtmatigheid van het informatieverzoek (achteraf) aan de orde worden gesteld (art. 53, lid 5, AWR).

Het niet voldoen aan de verplichtingen van artikel 53 AWR is strafbaar op grond van artikel 68 en 69 AWR. Aan de andere kant kan het onverplicht verstrekken van informatie in bepaalde situaties leiden tot tuchtrechtelijk en civielrechtelijke consequenties. Het is daarom ook bij een derdenonderzoek raadzaam te (laten) beoordelen of het informatieverzoek rechtmatig is en ervoor te zorgen dat duidelijk is welke informatie  wordt verzocht en dient te worden verstrekt.

Wordt u als derde benaderd door de Belastingdienst in het kader van een derdenonderzoek? Dan kan het verstandig zijn om juridisch advies in te winnen vóór u gegevens verstrekt. Bij Vierhoff Advocaten hebben wij ruime ervaring met deze onderzoeken.